IX Krakowska Konferencja Metodologiczna: Struktura i emergencja

Jacek Dębiec
Center for Neural Science, New York University

Struktury świata w strukturach mózgu

STRESZCZENIE

Proces poznawania rzeczywistości przez człowieka odbywa się dzięki wrodzonym oraz nabytym w toku życia jednostki reprezentacjom aspektów świata w mózgu. Podczas gdy wrodzone reprezentacje odzwierciedlają interakcje mózgu z otaczającym światem w przebiegu ewolucji, nabyte reprezentacje kształtują się jako rezultat procesu uczenia się jednostki. Współczesna neurobiologia dostarcza informacji o tym, jakie zjawiska na poziomie komórki nerwowej odpowiedzialne są za procesy nabywania i przechowywania wiedzy. Pobudzenie neuronów inicjuje kaskady reakcji wewnątrzkomórkowych, które prowadzą do aktywacji i transkrypcji genów oraz do syntezy drobin białkowych. Wzmocnieniu ulegają wybrane synapsy, połączenia pomiędzy komórkami nerwowymi. Określone doświadczenie zostaje zapisane w odpowiedniej sieci specyficznie połączonych ze sobą neuronów. Ostatnie badania eksperymentalne sugerują, że nabyta treść pamięci nie stanowi jednak ostatecznej formy zapisu. Akt przypomnienia, aktywacja określonej treści pamięci wzbudza mechanizmy podobne do tych, które odpowiadają za uczenie się. W zależności od okoliczności tej aktywacji, zapamiętana treść może ulec wzmocnieniu, osłabieniu, modyfikacji, niejako zapamiętaniu na nowo. Odkrycie tych mechanizmów sugeruje, że mózgowe reprezentacje cechują się biologiczną labilnością i podatnością na zmiany. Wierne odzwierciedlenie struktur świata przez mózg wymaga zatem ciągłego ich doświadczania.