IX Krakowska Konferencja Metodologiczna: Struktura i emergencja

Włodzimierz Korohoda
Wydział Biotechnologii, Uniwersytet Jagielloński, Kraków

Myśli i opienie wybranych przyrodników o emergencji i redukcjonizmie w biologii

STRESZCZENIE

Niemal od zarania biologii jako nauki, od połowy XIX wieku, rozważane są koncepcje oparte na determinizmie i redukcjonizmie, i idee bazujące na holizmie i emergencji. Zaznaczają się okresy, gdy te dwa stanowiska ścierają się ze sobą, ale występują i takie, gdy traktowane są jako komplementarne. Również poszczególni badacze traktują te stanowiska bądź jako sprzeczne, bądź jako uzupełniające się.

Jako przyrodnik nie odważę się tutaj przytaczać, a tym bardziej analizować, stanowiska filozofów. Ograniczę się do przywołania poglądów wybranych wybitnych biologów, fizyków i chemików, których wypowiedzi dotyczą emergencji w biologii. Wybór ten jest subiektywny. Zacytowane będą opinie, które zainteresowały mnie sosobiście, jako biologa zajmującego się pracą doświadczalną w dziedzinie biologii komórki. Pozwolę sobie także na wskazanie kilku zjawisk i wyników doświadczeń z zakresu cytobiologii i embriologii, które wydają się podstawowymi dla rozważań teoretycznych.